Viêm tụy cấp là một quá trình viêm cấp tính của tụy, biểu hiện ở nhiều mức độ khác nhau từ mức độ nhẹ đến mức độ nặng với diễn biến phức tạp thậm chí tử vong.
- Điều trị đau thần kinh tọa hợp lí cùng chuyên gia Điều dưỡng Sài Gòn
- Tìm hiểu phương pháp trị rong kinh cùng chuyên gia Điều dưỡng Sài Gòn
- Tìm hiểu bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính cùng chuyên gia Điều dưỡng SG
Hãy cùng tìm hiểu về Viêm tụy cấp qua bài viết dưới dây từ các bác sĩ, chuyên gia tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn
Viêm tụy cấp là gì?
Chuyên gia Cao đẳng Điều dưỡng Sài Gòn cho biết có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng Viêm tụy cấp, trong đó lạm dụng rượu và sỏi mật là hai nguyên nhân chính gây viêm tụy, chiếm khoảng 80-90% tổng số các trường hợp.
Ngoài ra, 10-20% trường hợp viêm tụy còn lại là do những nguyên nhân như: thuốc, tiếp xúc với hóa chất, tổn thương (chấn thương) do tai nạn xe hoặc té ngã gây chấn thương bụng, những bệnh lý di truyền, phẫu thuật và một số thủ thuật ngoại khoa, bệnh nhiễm khuẩn, chẳng hạn như sởi (ít gặp), dị dạng tụy hay ruột, mỡ trong máu cao… cũng gây Viêm tụy cấp. Ngoài ra, khoảng 10% trường hợp viêm tụy không rõ nguyên nhân.
Những triệu chứng lâm sàng của Viêm tụy cấp?
Triệu chứng lâm sàng
Triệu chứng lâm sàng của Viêm tụy cấp tính xảy ra hết sức cấp tính, đột ngột, diễn biến phức tạp, có thể có các dấu hiệu ngoại khoa xen lẫn, đặc biệt trong viêm cấp tính hoại tử.
Triệu chứng cơ năng
Triệu chứng cơ năng bao gồm các dấu hiệu trong đó đau bụng là dấu hiệu nổi bật nhất, thường xuất hiện một cách đột ngột ở vùng thượng vị, có thể lan lên ngực, ra hai mạng sườn hai bên, xiên ra sau lưng. Đau bụng liên tục, dữ dội kéo dài nhiều giờ, có thể đau khởi phát sau ăn, cũng có khi khởi phát tự nhiên.
Đa số người bệnh sẽ có nôn hoặc buồn nôn, lúc đầu nôn ra thức ăn, sau đó nôn ra dịch, nôn xong có thể đỡ đau hoặc không. Bệnh nhân bí trung đại tiện, do tình trạng liệt ruột cơ năng, người bệnh không trung tiện, không đi ngoài, bụng trướng và đầy tức khó chịu. Khó thở do đau, do tràn dịch màng bụng, màng phổi cũng xảy ra khi Viêm tụy cấp.
Bệnh nhân có các triệu chứng toàn thân như sốt nhẹ, có thể sốt cao vì viêm nhiễm đường mật do sỏi, giun hoặc do hoại tử tụy. Viêm tụy cấp thể nhẹ tình trạng toàn thân thường không trầm trọng, người bệnh mệt mỏi nhưng tỉnh, mạch, huyết áp ổn định, không khó thở. Viêm tụy cấp thể nặng có thể có tình trạng sốc, vã mồ hôi, chân tay lạnh, nhợt nhạt, tinh thần chậm chạp, mạch nhanh, huyết áp tụt, người bệnh hốt hoảng, kích động hoặc ngược lại nằm lờ đờ, mệt mỏi, có những mảng bầm tím ở chân tay, thân thể, thở nhanh nông.
Triệu chứng thực thể
Triệu chứng thực thể gồm bụng trướng đều, có khi trướng ở vùng trên rốn nhiều hơn, gõ vang do liệt ruột cơ năng, không có quai ruột nổi, rắn bò như trong tắc ruột cơ học. Khi ổ bụng có nhiều dịch có thể nghe gõ đục ở vùng thấp. Phản ứng thành bụng có thể phản ứng cục bộ hay toàn bộ vùng trên rốn, xuất hiện ở hạ sườn bên phải khi nguyên nhân gây Viêm tụy cấp tính là sỏi mật.
Có thể sờ thấy mảng cứng vùng thượng vị, có khi lan sang hai vùng dưới sườn, ranh giới không rõ, không di động, ấn đau, cảm giác ngay dưới tụy do hoại tử mỡ. Có triệu chứng vàng da kèm gan to khi nguyên nhân liên quan với túi mật do sỏi, giun hoặc sỏi đường mật gây tình trạng ứ mật hoặc do viêm gan.
Trường hợp nặng nhất là trong viêm cấp tính thể hoại tử có thể gặp các mảng bầm tím dưới da ở hai bên mạng sườn hay quanh rốn, đây là dấu hiệu rất đặc hiệu, biểu hiện sự chảy máu ở vùng tụy và vùng quanh tụy.
Biến chứng của Viêm tụy cấp?
Chuyên gia Văn bằng 2 Cao đẳng Điều dưỡng Sài Gòn Ccho biết các biến chứng của Viêm tụy cấp kể đến như sau:
+ Sốc nếu xảy ra sớm trong những ngày đầu của bệnh, thường là do biến chứng xuất huyết hoặc do nhiễm độc các chất kinin. Nếu do nhiễm khuẩn, sốc thường xảy ra muộn hơn ở giai đoạn tuần thứ 2 của bệnh. Bệnh nhân có thể bị xuất huyết tại tuyến tụy, trong xoang bụng, ống tiêu hóa hoặc ở các cơ quan xa do men tụy làm tổn thương các mạch máu. Biến chứng này thường xảy ra ở tuần đầu của bệnh, tiên lượng nặng. Nhiễm khuẩn tại tuyến tụy thường xảy ra ở cuối tuần đầu hoặc đầu tuần thứ hai của bệnh dẫn đến thành lập ổ áp-xe tụy. Ổ nhiễm khu trú vùng dưới cơ hoành hoặc lan tỏa thành viêm phúc mạc toàn thể do bội nhiễm dịch cổ trướng và mô hoại tử, suy hô hấp cấp… tiên lượng nặng.
+ Nang giả tụy thường xuất hiện vào tuần thứ 2 hoặc 3 của bệnh do hiện tượng đóng kén để khu trú tổn thương. Nang giả tụy có thể được thu dọn hoặc tự dẫn lưu vào đường tụy rồi biến mất trong vòng 4-6 tuần; nang cũng có thể tồn tại lâu hơn và có thể dẫn đến các biến chứng bội nhiễm khuẩn, hóa áp-xe. Viêm tụy mạn là do Viêm tụy cấp tái phát nhiều lần, đa số là Viêm tụy cấp ở người nghiện rượu. Vì vậy, ở người nghiện rượu phải lưu ý có thể là đợt cấp của viêm tụy mạn.
Trên đây là những thông tin cần biết về Viêm tụy cấp mà Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn đã đề cập đến các bạn, qua bài viết hi vọng các bạn có được những thông tin hiệu quả trong điều trị cũng như hạn chế bệnh Viêm tụy cấp hiệu quả
