Cùng Dược sĩ Sài Gòn tìm hiểu kháng sinh Co-Trimoxazol, Oxazolidinon và 5-Nitro Imidazol

1.856

Rate this post

Ba kháng sinh Co-Trimoxazol, Oxazolidinon và 5-Nitro Imidazol đã được phát hiện và đưa vào sử dụng từ rất lâu, hãy cùng các Dược sĩ Sài Gòn tìm hiểu về ba kháng sinh phổ biến này

*Cùng Dược sĩ Sài Gòn tìm hiểu kháng sinh Co-Trimoxazol, Oxazolidinon và 5-Nitro Imidazol (ảnh minh họa)*

KHÁNG SINH CO-TRIMOXAZOL (TRIMETHOPRIM/SULFAMETHOXAZOLE)

Giảng viên Văn bằng 2 Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết kháng sinh Co-Trimoxazol là dạng thuốc phối hợp giữa Sulfamethoxazol với Trimethoprim.

Phổ kháng khuẩn

Phổ kháng khuẩn của hai thành phần này tương tự nhau và sự phối hợp này mang lại tính hiệp đồng trên tác động ức chế tổng hợp Acid Folic của vi khuẩn.

Phổ kháng khuẩn của Co-Trimoxazol khá rộng trên nhiều vi khuẩn Gram-dương và Gram-âm, tuy nhiên Pseudomonas Aeruginosa, Bacteroides Fragilis, và Enterococci thường kháng thuốc.

Ngoài ra, do đưa vào sử dụng đã khá lâu nên hiện nay Co-Trimoxazol đã bị kháng với tỷ lệ rất cao.

Tác dụng không mong muốn (ADR)

ADR đặc trưng của các dẫn chất Sulfonamid là các phản ứng dị ứng như mày đay, ngứa, phát ban, hội chứng Stevens-Johnson hoặc Lyell với các ban phỏng nước toàn thân, đặc biệt là loét hốc tự nhiên (miệng, bộ phận sinh dục, hậu môn) kèm theo các triệu chứng toàn thân trầm trọng như truỵ tim mạch, sốt cao, thậm chí tử vong.

Độc tính trên gan thận: Gây tăng Transaminase, viêm gan, vàng da, ứ mật hoặc suy thận cấp (thiểu niệu, vô niệu). Trên máu gây thiếu máu do tan máu gặp nhiều ở người thiếu men G6PD.

KHÁNG SINH NHÓM OXAZOLIDINON

Kháng sinh nhóm Oxazolidinon là nhóm kháng sinh tổng hợp hóa học, với đại diện là Linezolid.

Phổ kháng khuẩn

Thuốc có tác dụng trên vi khuẩn Gram-dương như Staphylococci, Streptococci, Enterococci, cầu khuẩn Gram-dương kỵ khí, Corynebacterium spp., Listeria Monocytogenes. Thuốc hầu như không có tác dụng trên vi khuẩn Gram-âm cả hiếu khí và kỵ khí.

Trên lâm sàng, Linezolid thường được chỉ định trong các trường hợp vi khuẩn Gram-dương đã kháng các thuốc kháng sinh khác như S. Pneumoniae kháng Penicilin, các chủng Staphylococci kháng Methicilin trung gian và kháng Vancomycin, Enterococci kháng Vancomycin.

Tác dụng không mong muốn (ADR)

Thuốc được dung nạp tốt, tuy nhiên có thể gặp một số tác dụng không mong muốn như rối loạn tiêu hóa, đau đầu, phát ban…

Đáng lưu ý nhất là tác dụng ức chế tủy xương, với các biểu hiện thiếu máu, giảm bạch cầu, giảm tiểu cầu…Trong đó, xuất huyết giảm tiểu cầu hoặc số lượng tiểu cầu giảm xuống mức rất thấp có thể gặp với tỷ lệ tới 2,4% trên các người bệnhngười bệnh sử dụng linezolid, thường liên quan với độ dài đợt điều trị. Cần giám sát chặt chẽ tác dụng không mong muốn này.

*Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn đào tạo Dược sĩ chuyên nghiệp*

KHÁNG SINH NHÓM 5-NITRO IMIDAZOL

Như tên gọi của nhóm thuốc, các thuốc kháng sinh nhóm 5-Nitro Imidazol này là dẫn xuất của 5-Nitro Imidazol, có nguồn gốc tổng hợp hóa học. Đây là một nhóm kháng sinh đã ra đời từ khá lâu và rất đặc biệt ở chỗ ban đầu các thuốc nhóm này được sử dụng để chống đơn bào, sau đó người ta mới phát hiện ra nó có tác dụng chống lại vi khuẩn kị khí.

Một số thuốc thường được sử dụng trong lâm sàng là Metronidazol, Tinidazol, Ornidazol, Secnidazol…

Phổ kháng khuẩn

Các thuốc này chủ yếu được chỉ định trong điều trị đơn bào (Trichomonas, Chlamydia, Giardia…) và hầu hết các vi khuẩn kỵ khí (Bacteroides, Clostridium…)

Tác dụng không mong muốn (ADR)

Thuốc có thể gây một số rối loạn tiêu hóa như nôn, buồn nôn, vị kim loại, chán ăn…Nước tiểu có thể bị sẫm màu do chất chuyển hóa có màu của thuốc.

Thuốc có thể gây ADR trên thần kinh như bệnh thần kinh ngoại biên, co giật, đau đầu, mất phối hợp… nhưng hiếm gặp và thường liên quan đến dùng liều cao.

Do tác dụng giống Disulfiram, Dược sĩ tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn khuyến cáo người bệnh không nên uống rượu khi dùng thuốc.a