Biện pháp khắc phục chứng tiểu đêm ở người cao tuổi

Tiểu đêm là hiện tượng phổ biến ở người cao tuổi. Bệnh gây ảnh hưởng đến giấc ngủ và sức khỏe, ngoài ra bệnh còn tăng nguy cơ đột quỵ do phải thức dậy nửa đêm để đi vệ sinh.

• Chuyên gia Điều dưỡng SG tư vấn biện pháp xử lý ngộ độc hiệu quả
• Tìm hiểu về bệnh Tiểu đường cùng chuyên gia Điều dưỡng Sài Gòn
• Tư vấn hạn chế tình trạng béo phì ở trẻ em từ Điều dưỡng Sài Gòn

CHỨNG TIỂU ĐÊM Ở NGƯỜI CAO TUỔI

Bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết, tiểu đêm là hiện tượng đi tiểu nhiều hơn 2 lần trong một đêm, lượng nước tiểu thải ra xấp xỉ hoặc vượt quá 1/4 nước tiểu ban ngày. Tình trạng trên thường phổ biến ở đối tượng người gặp vấn đề về tiết niệu, phụ nữ mang thai và người cao tuổi.

Nguyên nhân gây bệnh

Có nhiều nguyên nhân gây chứng tiểu đêm ở người cao tuổi. Đây có thể là biểu hiện suy giảm chức năng sinh lý hoặc dấu hiệu của bệnh lý. Cụ thể:

• Suy giảm chức năng thận: Bình thường, bàng quang của người trưởng thành có dung tích khoảng 300 – 400 ml để chứa nước tiểu. Khi đầy, chúng sẽ kích thích thần kinh hình thành phản xạ đi tiểu hoặc nhịn tiểu. Khi ngủ, bàng quang sẽ rơi vào trạng thái nghỉ tạm thời, do đó dù có đầy nước tiểu nhưng não bộ sẽ ức chế, khiến bàng quang không co bóp. Tuy nhiên, khi chức năng thận và bàng quang bị suy giảm, thận khí kém không quản lý được thần kinh sẽ làm cho bàng quang hoạt động không tự chủ, cơ vòng mở ra dẫn đến tiểu tiện nhiều lần. Đặc biệt, với người càng lớn tuổi, các bộ phận trong cơ thể sẽ lão hóa, chức năng của thận cũng bị suy giảm. Quá trình lọc nước tiểu sẽ diễn ra nhanh hơn nên người cao tuổi sẽ đi tiểu nhiều lần hơn trong đêm.
• Bệnh tiểu đường tuýp 1, 2: Rối loạn nội tiết do bệnh tiểu đường tuýp 1, 2 là một trong những nguyên nhân gây chứng tiểu đêm nhiều lần ở người cao tuổi. Bệnh tiểu đường tuýp 2 xảy ra khi hàm lượng đường trong máu tăng cao vượt quá ngưỡng cho phép, gây nhiều vấn đề tiêu cực đến sức khỏe.
• Bệnh tuyến tiền liệt: Tuyến tiền liệt nằm ơ đáy bàng quang, bao bọc niệu đạo. Khi tuyến này bị u phì do nhiều nguyên nhân khác nhau (nhiễm khuẩn, chấn thương, chèn ép tuyến tiền liệt…), chúng sẽ gây áp lực lên bàng quang, ống dẫn nước tiểu khiến cho bàng quang chóng đầy. Tình trạng trên có thể gây chứng tiểu khó, tiểu đêm nhiều lần, tiểu không hết.
• Nhiễm trùng đường niệu: Quá trình viêm đường tiết niệu làm sản sinh các sản phẩm nhiễm trùng như vi khuẩn, bạch cầu, hồng cầu. Các yếu tố trên kích thích niệu đạo và bàng quang làm rỗng bàng quang. Do đó, bệnh nhân bị nhiễm trùng đường niệu có thể đi tiểu đêm nhiều lần, kèm theo triệu chứng tiểu rắt, tiểu buốt, tiểu ra máu.
• Do dùng thuốc lợi tiểu: Bên cạnh nguyên nhân mang tính chất bệnh lý, tiểu đêm ở người cao tuổi cũng có thể là do việc dùng thuốc lợi tiểu. Một số thuốc lợi tiểu được dùng trong điều trị bệnh phù thủng do suy tim, tăng huyết áp, xơ gan, thận cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây chứng tiểu đêm ở người cao tuổi.
• Do chế độ ăn uống: Người cao tuổi thường xuyên dùng chất tạo ngọt nhân tạo, cà phê, rượu, bia… trước khi đi ngủ dễ bị tiểu đêm hơn bình thường. Đường nhân tạo và chất citrus trong một số loại trái cây sẽ kích thích lên bàng quang nhiều hơn.

Do đột quỵ và bệnh thần kinh: Tổn thương thần kinh có thể cho phối và gây ảnh hưởng đến chức năng của bàng quang. Điều này có thể gây chứng tiểu đột ngột, tiểu nhiều lần – cả ngày lẫn đêm.

Triệu chứng thường gặp

Giống như các đối tượng khác, người cao tuổi bị tiểu đêm nhiều lần sẽ xuất hiện các triệu chứng sau:

• Đi tiểu nhiều lần trong đêm
• Cảm giác buồn tiểu có thể xuất hiện ngay khi vừa tiểu xong.
• Lượng nước tiểu vượt quá mức thông thường.

Ngoài ra, thức đêm nhiều lần để đi tiểu cũng gây ảnh hưởng đến giấc ngủ của người cao tuổi, gây mệt mỏi, uể oải, xanh xao và khó trở lại giấc ngủ.

PHƯƠNG PHÁP ÁP DỤNG ĐỂ ĐIỀU TRỊ CHỨNG TIỂU ĐÊM Ở NGƯỜI CAO TUỔI

Dược sĩ Văn bằng 2 Cao đẳng Dược thành phố Hồ Chí Minh cho biết, người bệnh sẽ được chỉ định một số loại thuốc khắc phục triệu chứng tiểu đêm như:

• Nhóm thuốc antimuscarinic (Solifenacin, Darifenacin và Oxybutynin…): chất kháng thụ thể muscarinic acetylcholine có trong thuốc có khả năng ngăn ngừa chứng đi tiểu đêm nhiều lần.
• Thuốc kháng cholinergic, acetylcholin: thuốc giúp giúp cơ bàng quang giãn ra, nhờ vậy ngăn được chứng tiểu đêm.
• Thuốc chẹn alpha-1: thuốc có tác dụng giảm trương lực co bóp của bàng quang, đồng thời nới rộng cô bàng quang, từ đó khắc phục triệu chứng.
• Thuốc an thần: dịu căng thẳng, mệt mỏi do thức đêm nhiều lần để đi tiểu.

Lưu ý: Các loại thuốc trên chỉ có tác dụng khắc phục triệu chứng. Để kiểm soát bệnh triệt để, bệnh nhân cần được thăm khám để xác định rõ nguyên nhân.

Ngoài ra, bên cạnh thuốc điều trị, một số mẹo trị tiểu đêm dân gian cũng được đánh giá cao nhờ vào tính an toàn, lành tính đối với sức khỏe..