Đa u tủy xương là một bệnh ác tính có tỉ lệ tử vong cao ở người bệnh. Chúng ta hãy cùng các bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu về bệnh qua bài viết sau
- Điều dưỡng Sg cảnh báo những việc làm sai lầm khi điều trị cảm cúm
- 10 lời khuyên cho bệnh tăng huyết áp từ chuyên gia Điều dưỡng Sài Gòn
- Giảng viên Trường Dược Sài Gòn tư vấn cách điều trị bệnh Nhiệt miệng

TỔNG QUAN VỀ BỆNH ĐA U TỦY XƯƠNG
Đa u tuỷ xương là tình trạng bệnh lý tăng sinh ác tính của tương bào ở tủy xương và một số cơ quan khác dẫn đến làm tăng globulin miễn dịch trong máu, tạo thành nhiều ổ tiêu xương dẫn đến gãy xương bệnh lý và rối loạn chức năng nhiều cơ quan.
Nguyên nhân gây bệnh
Nguyên nhân gây bệnh đa u tủy xương vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy liều thấp phóng xạ làm tăng tỷ lệ mắc bệnh.
Triệu chứng thường gặp
Theo bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, triệu chứng bệnh có nhiều mức độ khác nhau, tùy thuộc vào giai đoạn bệnh.
- Biểu hiện tại xương: Suy sụp, đau xương, thuốc giảm đau không làm dịu được cơn đau, có thể lách to và gãy xương tự phát. Khoảng 10% bệnh nhân có dấu hiệu u mềm không đau nổi trên nền xương, thường thấy ở các vị trí như xương sọ, xương đòn, xương ức, xương bả vai, cột sống.
- Biểu hiện ngoài xương: Tổn thương thận có thể dẫn đến suy thận mãn tính.
- Biểu hiện thần kinh: Khối u chèn ép trực tiếp hay do các globulin miễn dịch gây tổn thương, biểu hiện đau kiểu rễ, tổn thương các dây thần kinh sọ não, viêm đa dây thần kinh, tăng áp lực nội sọ, …
- Thiếu máu, xuất huyết giảm tiểu cầu.
- Nhiễm khuẩn phổi, nhiễm khuẩn tiết niệu.
- Tăng calcium máu biểu hiện lờ đờ, mệt mỏi, trầm cảm, nôn, rối loạn nước và điện giải, rối loạn tri giác, hôn mê, …
Đối tượng nguy cơ
- Người da đen có nguy cơ mắc bệnh gấp 2 lần người da trắng và tuổi khởi phát bệnh sớm hơn.
- Bệnh xảy ra ở nam nhiều hơn nữ.
- Trên 40 tuổi.
- Di truyền.
BIỆN PHÁP CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH ĐA U TỦY XƯƠNG
Chẩn đoán bệnh
Chẩn đoán xác định dựa vào:
- Khám lâm sàng: đau xương, u xương.
- Chụp X-quang: tiêu xương hình hốc, loãng xương lan tỏa.
- Plasmocyte tăng phát hiện bằng chọc dò khối u, tủy đồ.
- Xét nghiệm protein máu, điện di, nước tiểu.
- Chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ phát hiện tổn thương sớm.
- Xạ hình xương là phương pháp mới hiện đại có thể giúp phát hiện được bệnh đa u tủy xương trong giai đoạn sớm nhất. Đây là phương pháp sử dụng thiết bị hiện đại cho hình ảnh rõ nét toàn bộ xương của cơ thể, xét nghiệm đáng tin cậy giúp chẩn đoán các bệnh lý về xương đặc biệt phát hiện các bệnh lý về ung thư trong đó có đa u tủy xương.
Chẩn đoán phân biệt với các bệnh lý:
- U xương do di căn ung thư.
- Các bệnh gây tiêu xương và loãng xương như cường cận giáp, loãng xương sau mãn kinh hay loãng xương nguyên phát.
- Bệnh máu biểu hiện ở xương.

Điều trị bệnh
Bác sĩ giảng viên Văn bằng 2 Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết, bệnh đa u tủy xương có thể điều trị bằng phương pháp đặc hiệu là ghép tế bào gốc điều trị đa u tủy xương. Ghép tế bào gốc tạo máu là một phương pháp triệt để giúp chữa các bệnh lý về máu ác tính. Đây là phương pháp điều trị triệt để nhất giúp bệnh nhân mắc bệnh về máu ác tính, trong đó có bệnh đa u tủy xương để bệnh nhân có thể lui bệnh và có cuộc sống bình thường. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị tối ưu, bệnh nhân khi ghép tế bào gốc được chuyển vào khu vực vô trùng để cách ly, chăm sóc và điều trị đặc biệt trong phòng cách ly cho đến khi các chỉ số xét nghiệm sau khi tiến hành ghép trở về bình thường, sau đó được chuyển về phòng bệnh thường. Ghép tế bào gốc hiện đang được áp dụng tại một số bệnh viện lớn trong cả nước.
Các phương pháp điều trị khác: Mục tiêu điều trị là ngăn chặn sự lan truyền ác tính, làm giảm các triệu chứng bệnh, đồng thời giảm sản sinh protein. Bệnh nhân được điều trị chủ yếu bằng các phương pháp hóa trị liệu hoặc thay huyết tương. Nếu trường hợp bệnh nhân bị suy thận nặng phải điều trị suy thận vừa điều trị bằng hóa chất. Nếu nồng độ calcium máu quá cao cần tiến hành lọc huyết tương. Trường hợp bệnh nhân có nhiễm khuẩn thì phải dùng kháng sinh điều trị đúng chỉ định.
Đa u tủy xương là bệnh gây tổn thương tủy xương và nhiều cơ quan ngoài xương do tăng sinh có tính chất ác tính của tương bào. Do đó việc điều trị khá phức tạp bao gồm các vấn đề chính sau: đau xương và phá hủy cấu trúc xương, tăng calci máu, suy tủy kết hợp thiếu máu dai dẳng, giảm tiểu cầu và giảm bạch cầu, suy thận và nhiễm trùng bội nhiễm.
Hầu hết các trường hợp bệnh nhân cần được điều trị bằng nhiều hóa chất để kiểm soát khối u và điều trị triệu chứng để ngăn ngừa biến chứng gồm:
- Phenylalanin Mustard (L-PAM, Melphalan), cyclophosphamide phối hợp với Prednisolon, dùng từng đợt, thời gian điều trị thường kéo dài 1-2 năm.
- Có thể dùng phương pháp hóa trị liệu phối hợp xen kẽ, điều trị triệu chứng phối hợp kháng sinh, lọc máu, …
- Một số phương pháp điều trị khác như chiếu xạ, phẫu thuật, …
Trên đây là những chia sẻ từ bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn về bệnh đa u tủy sương.