Bệnh viêm đa cơ hay viêm da cơ làm yếu các cơ bắp ở vùng mông đùi và vai – cánh tay, các cơ ngực hay lưng, yếu cơ cả hai bên, đây là căn bệnh hiếm gặp và khá nguy hiểm
- Chuyên gia Trường Dược Sài Gòn nói về biến chứng của bệnh Sởi
- Tìm hiểu biến chứng của bệnh tiêu đường với tim mạch từ Điều dưỡng SG
- Tìm hiểu dấu hiệu lâm sàng của viêm ruột thừa cùng Điều dưỡng Sài Gòn
Hãy cùng các bác sĩ – giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu chi tiết về bệnh viêm đa cơ qua bài viết sau đây, để giúp bạn có những thông tin cần thiết, nhằm phát hiện cũng như điều trị bệnh một cách hiệu quả
Những thông tin về bệnh viêm đa cơ
Viêm đa cơ là một dạng bệnh mô liên kết, khá hiếm gặp và gây viêm ở nhiều cơ. Đặc điểm đáng chú ý nhất của bệnh là yếu cơ, đặc biệt là những cơ gần thân người nhất, như cơ vùng bả vai và khớp háng. Viêm đa cơ có thể gặp ở mọi lứa tuổi, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt thường ngày của người bệnh.
Bệnh viêm đa cơ thực chất có liên quan mật thiết với bệnh viêm cơ – da (dermatomyositis – viêm cơ – bì). Hai bệnh này cơ bản là một bệnh nhưng nếu triệu chứng viêm chỉ có ở hệ cơ, thì gọi là bệnh viêm đa cơ, còn khi cả hệ da cũng có biểu hiện viêm thì mới gọi là bệnh viêm cơ – da. Bên cạnh đó, còn có bệnh viêm đa cơ phối hợp với bệnh lupus ban đỏ, với bệnh viêm đa khớp dạng thấp…
Nguyên nhân gây bệnh viêm đa cơ
Đến nay các chuyên gia vẫn chưa xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh viêm đa cơ. Nhiễm trùng do vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc virus có thể gây bệnh, nhưng trong phần lớn các trường hợp không thể xác định được nguyên nhân gây bệnh.
Có giả thuyết chỉ ra rằng viêm đa cơ là một bệnh tự miễn, vì một lý do nào đó hệ miễn dịch của cơ thể sản sinh ra kháng thể tấn công, làm tổn thương mô cơ khỏe mạnh. Nhiều người bị viêm đa cơ có nồng độ tự kháng thể cao trong máu. Tuy nhiên chưa rõ liệu những tự kháng thể này có thực sự gây viêm đa cơ hay không.
Triệu chứng thường gặp của bệnh viêm đa cơ
Các chuyên gia Cao đẳng Y Dược Sài Gòn cho biết viêm đa cơ gồm 2 triệu chứng cơ bản: Bệnh viêm đa cơ (polymyositis) và viêm cơ – da (dermatomyositis).
Bệnh viêm đa cơ gây yếu các cơ bắp, yếu cơ cả hai bên. Cũng tương tự như bệnh viêm đa cơ, viêm cơ – da cũng có thể gặp ở mọi độ tuổi nhưng chủ yếu ở nữ giới. Bệnh cũng có biểu hiện yếu cơ nhưng có kèm theo biểu hiện da. Biểu hiện cụ thể của bệnh viêm đa cơ là:
Viêm đa cơ
- Gây yếu các cơ bắp mông, đùi, vai – cánh tay, các cơ ngực hay lưng, yếu cơ cả hai bên.
- Khó khăn khi đứng dậy lúc đang ngồi, lên cầu thang, chải tóc.
- Đau cơ: biểu hiện này chỉ có ở một số người bệnh.
- Hệ cơ ở cổ gáy bị yếu làm rũ xuống, không giữ được cho mặt thẳng ra trước khi ngồi, cũng như không ngóc đầu lên được.
- Hệ cơ thực quản và họng – thanh quản bị yếu gây khó nuốt và khó nói
Viêm cơ – da
Viêm cơ – da có thêm các biểu hiện về da như:
- Da màu đỏ hay nổi hoa cà ở cánh mũi, gò má, trán, quanh móng tay.
- Có thể là ban đỏ lan tỏa, viêm da eczema, ban sần, …
- Có thể ngứa da
- Phù mi mắt, phù môi
- Trẻ em hay bị tổn thương da ở vùng khuỷu tay và đầu gối, nhưng vết thương này để lại sẹo màu trắng nhợt.
Cần làm gì để điều trị bệnh viêm đa cơ?
Khi bệnh nhân cảm thấy yếu cơ với mức độ tăng dần, đặc biệt là khả năng leo cầu thang càng ngày càng yếu hơn, khám tổng quát không phát hiện bệnh tim hay bệnh phổi, thì các bác sĩ sẽ cho chẩn đoán điện cơ để xác định nguyên nhân gây yếu cơ, kết hợp làm một số xét nghiệm khác để được xác định ngươì bệnh mắc bệnh viêm đa cơ hay là bệnh cơ khác để điều trị đúng hướng.
Phần lớn các trường hợp bị bệnh viêm đa cơ nếu được phát hiện và điều trị sớm thì sẽ đạt hiệu quả điều trị cao, khả năng phục hồi tốt. Khoảng 1/2 số bệnh nhân sẽ phục hồi hoàn toàn hoặc gần như hoàn toàn. Một số trường hợp để lại những di chứng yếu cơ vùng vai hoặc háng. Chỉ có một số ít tử vong do biến chứng tim – phổi. Tuy nhiên người bệnh cần lưu ý, khi được khám và xác định bệnh cần tuân thủ đúng theo chỉ định của bác sĩ. Việc điều trị cần phải rất kiên trì. Khi triệu trứng bệnh giảm, có dấu hiệu phục hồi cần điều trị duy trì nhằm tránh tái phát, lúc đó sẽ khó điều trị hơn. Việc thực hiện các bài tập vật lý trị liệu theo hướng dẫn của bác sĩ có hiệu quả rõ rệt trong việc hỗ trợ điều trị bệnh, giúp duy trì và cải thiện sức mạnh và sự linh hoạt của cơ.
Những biện pháp vẫn đang được nghiên cứu gồm:
- Lọc huyết tương nhằm loại kháng thể ra khỏi máu
- Chiếu xạ hạch lympho ức chế hệ miễn dịch
- Tiêm tĩnh mạch globulin miễn dịch
- Sử dụng thuốc đặc trị
- Kháng thể đơn dòng có tác dụng phá huỷ một số loại tế bào miễn dịch đặc hiệu.
Tiến triển và tiên lượng của bệnh viêm đa cơ:
Tiên lượng phụ thuộc vào mức độ nặng của tổn thương cơ, tổn thương tim phổi, tổn thương ác tính của cơ quan kết hợp và các rối loạn miễn dịch. Yếu cơ tuy có thể hồi phục nhưng cần thời gian. Tổn thương phổi về chức năng thông khí có cải thiện tuy nhiên các triệu chứng về lâm sàng (tiếng rales tại phổi) hoặc trên Xquang, CT phổi thường tồn tại lâu dài.
Cũng theo các chuyên gia tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, phần lớn các bệnh nhân viêm da cơ/viêm đa cơ có những đợt bệnh tiến triển nặng lên xen kẽ với những đợt bệnh thuyên giảm. Ở một số ít bệnh nhân bệnh có thể tiến triển liên tục đòi hỏi phải điều trị bằng glucocorticoid kéo dài kết hợp với các thuốc ức chế miễn dịch. Khả năng sống trên 5 năm của các bệnh nhân sau khi được chẩn đoán bệnh là hơn 90% (trừ trường hợp bệnh kết hợp với ung thư).
