Vận động hoạt động thể lực luôn được khuyến khích dù ở đối tượng nào. Tuy nhiên quá trình này cũng cần rất nhiều quy tắc và lưu ý để tránh những đáng tiếc có thể xảy ra
- Chuyên gia Điều dưỡng Sài Gòn hướng dẫn cách điều trị bệnh Ghẻ
- Chuyên gia Điều dưỡng Sài Gòn tư vấn điều trị bệnh Vảy nến da đầu
- Điều dưỡng Sg cảnh báo những việc làm sai lầm khi điều trị cảm cúm
Trong nhiều năm qua, các tai biến xảy ra trong lúc vận động đã được cảnh báo ngày càng nhiều, đáng tiếc nhất là những trường hợp đột tử mà trước đó bệnh nhân hoàn toàn khỏe mạnh, không có biểu hiện đáng ngờ.
hiện nay, nhiều phòng tập thể dục, phòng gym, yoga… xuất hiện như nấm sau mưa. Phần lớn người đến tập chỉ quan tâm giá cả, chất lượng máy móc, thiếu đi những đánh giá chuyên môn về hệ tim mạch, hô hấp, thần kinh cơ và chuyển hóa lúc nghỉ ngơi, bắt đầu vận động nhẹ tới vận động cường độ cao.
NHỮNG BỆNH LÝ CHỈ XUẤT HIỆN LÚC GẮNG SỨC
Một bệnh nhân nam mới 41 tuổi đến khám với lời than phiền “mệt, khó thở khi vận động”. Các bác sĩ đã chỉ định thực hiện nghiệm pháp gắng sức tim mạch – hô hấp để xác định nguyên nhân. Chỉ sau 2 phút đạp xe tốc độ vừa phải, huyết áp của bệnh nhân tăng lên 131, đến phút thứ tư lên 150 – 160, phút thứ 6 huyết áp tăng 174 và phút thứ 8, huyết áp của bệnh nhân là vọt lên 218.
Theo chia sẻ từ bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, tăng huyết áp ngay ở giai đoạn sớm của tập luyện ở vận động cường độ nhẹ như bệnh nhân này dễ tăng nguy cơ xuất huyết não.
Một số ca khác khi sử dụng nghiệm pháp gắng sức tim mạch – hô hấp (Cardiopulmonary Exercise Testing – CPET), các bác sĩ phát hiện một số trường hợp có dấ hiệu thiếu máu cơ tim khi vận động, rối loạn nhịp tim khi vận động, co thắt phế quản khi gắng sức.
Bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết thêm, có nhiều trường hợp bệnh nhân mới 26 tuổi thường có cảm giác “ngộp thở” khi ngủ, khi gắng sức. Qua các xét nghiệm như siêu âm tim, đo hô hấp ký và CPET, bệnh nhân được chẩn đoán rối loạn chức năng dây thanh. Hay ca bệnh nhi (10 tuổi) từng được chẩn đoán bị hen suyễn và đã được điều trị, với triệu chứng ho khò khè, tuy nhiên sau khi được khám và làm các xét nghiệm đặc biệt, bệnh nhân được chẩn đoán có bất thường ở phế quản.
Điều đáng khuyến cáo hơn nữa, theo các bác sĩ, bệnh nhân phần lớn đều còn rất trẻ, không có bất cứ một triệu chứng cảnh báo bệnh lý trước đó. Thậm chí, nhiều người đã có những bất thường trên CPET như rối loạn nhịp, thiếu máu cơ tim, tăng huyết áp… nhưng vẫn khăng khăng họ vẫn còn có thể tăng cường độ vận động và chưa cảm thấy mệt nhiều.
NHỮNG TỬ VONG ĐÁNG TIẾC TRONG VẬN ĐỘNG VÀ THI ĐẤU
Theo những thông tin mà Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cập nhật được, nhiều tai biến khi vận động đã xảy ra không chỉ trong nước mà cả ở những sân vận động nước ngoài. Luis Miguel Lastra (cầu thủ đội bóng Cuidad Jardin, Tây Ban Nha) ngã xuống khi đang luyện tập và đã chết vì bệnh tim.
Còn tại Việt Nam, vận động viên xe đạp địa hình Đỗ Xuân Tâm đã chết ngay trên đường đua vì trụy tim. Hay đội trưởng CLB hạng nhì Quân khu 4, Trần Nam Trung (sinh năm 1974) bất ngờ ngất lịm, đột quỵ. Cầu thủ bóng rổ Diệp Phước Lộc (28 tuổi, đội Sóc Trăng) cũng đã bị đột quỵ vì nhồi máu cơ tim. Mới đây nhất, trên đường chạy HCMC Marathon 2019, chàng trai 23 tuổi Võ Văn Thơm (Bình Thuận) cũng ra đi mãi mãi.
Bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn khuyến cáo, rất nhiều nguyên nhân dẫn đến những tai biến này như tâm lý coi thường hay tùy tiện trong việc chọn địa điểm và các phương tiện, giày dép cũng như trang bị tập luyện; điều kiện khí hậu và vệ sinh không phù hợp như sân bãi, dụng cụ thi đấu tập luyện không được vệ sinh sạch sẽ, ánh sáng không đảm bảo (tối hoặc chói sáng), độ ẩm môi trường tập quá cao…
Đặc biệt, người tập luyện vi phạm các nguyên tắc kiểm tra y học. Đây là nguyên nhân dẫn đến 10% các trường hợp tử vong khi vận động. Tập luyện, thi đấu thể thao không qua kiểm tra y học, không theo chỉ dẫn của bác sĩ, một trong những khâu còn khá yếu của y học thể thao Việt Nam. Người tập luyện và thi đấu thể thao trong tình trạng thể lực chưa tốt, chưa đáp ứng được yêu cầu thực hiện các động tác khó.
Chúng ta dường như còn mù mờ khi không biết rằng mình thuộc nhóm nào khi muốn tập luyện với các đánh giá như: Bạn có đang tập luyện thường xuyên không? Bạn có đang mắc bệnh tim mạch, hô hấp, chuyển hóa (đái tháo đường) hay bệnh thận không? Bạn có triệu chứng gợi ý bệnh tim mạch, hô hấp, chuyển hoa, hay thân không?
Cho nên khi tham gia luyện tập bạn cần cân nhắc xem mình có mắc các bệnh về tim mạch huyết áp hay không để có chế độ luyện tập phù hợp.
