Cùng các chuyên gia Dược Sài Gòn tìm hiểu Hormon tuyến yên

Tuyến yên hay còn gọi là tuyến não thùy là một tuyến nội tiết, tiết ra nhiều loại horrmon quan trọng trong cơ thể. Vậy những loại hormon này là gì và có tác dụng như thế nào?

• Dược sĩ Sài Gòn chia sẻ những điều bạn cần biết về thuốc Eprazinone
• Tìm hiểu cách sử dụng thuốc Griseofulvin 5% từ chuyên gia Dược Sài Gòn
• Dược sĩ Cao đẳng Dược Sài Gòn hướng dẫn sử dụng thuốc Paxeladine

Chúng ta hãy cùng các chuyên gia Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu về các Hormon tuyến yên qua bài viết dưới đây nhé!

HORMON KÍCH THÍCH VỎ THƯỢNG THẬN (ACTH)

Đặc điểm

ACTH là một hormon giúp kích thích vỏ thượng thận bài tiết ra corticosteroid, chủ yếu là glucocorticoid. Chính vì vậy tác dụng của glucocorticoid và ACTH tương tự như nhau. Điểm khác nhau là ACTH không ảnh hưỏng tới chức năng.

Chế phẩm làm thuốc của ACTH được chiết ra từ thùy sau tuyến yên của động vật. Thuốc này dễ bị phân huỷ ở đường tiêu hoá nên chỉ dùng để tiêm bắp và tĩnh mạch. Thời gian duy trì tác dụng 6 giờ. Để tăng thời gian tác dụng, người ta thường phối hợp với kẽm phosphat (tác dụng kéo dài được 24 giờ).

Chỉ định

• ACTH là một hormon giúp điều trị viêm khớp, viêm đa khớp không do nhiễm khuẩn.
• Thuốc còn giúp phòng hen phế quản, tổn thương da, bệnh bạch cầu cấp, dị ứng.
• Thuốc giúp phòng suy thượng thận sau khi dùng glucocorticoid lâu dài.
• Tác dụng không mong muốn
• Khi dùng thuốc này, bệnh nhân có thể gặp hiện tượng phù, tăng huyết áp, tăng dị hóa, chậm lớn, mất ngủ…

Chống chỉ định

Thuốc không được dùng cho bệnh nhân tăng huyết áp nặng, đái đường, loét dạ dày, viêm nội tâm mạc cấp, thiểu năng tim nặng.

HORMON OXYTOCIN

Đặc điểm

Trong cơ thể, Oxytocin có thể được tổng hợp ở vùng dưới đồi, được tích trữ ở thuỳ sau tuyến yên, từ đó phóng thích vào tuần hoàn khi có kích thích. Hiện nay, công nghệ hóa dược phát triển, người ta đã tổng hợp được Oxytocin để làm thuốc.

Oxytocin bị phá huỷ bởi enzym tiêu hoá nên không dùng được đường uống, mà chỉ dùng đường tiêm. Trong cơ thể Oxytocin cũng dễ bị phá huỷ bởi enzym peptidase nên thời gian tác dụng ngắn. Thuốc thải trừ qua nước tiểu.

Tác dụng

Oxytocin giúp kích thích, gây tăng co bóp tử cung, tăng trương lực cơ. Ở liều điều trị gây tăng co bóp nhịp nhàng còn liều cao gây co cứng. Tử cung ở giai đoạn cuối thời kỳ mang thai (nhất là những ngày cuối của thời kỳ mang thai và vài ngày sau khi sinh) rất nhạy cảm với Oxytocin.

Ngoài ra, Oxytocin còn có tác dụng co các tế bào biểu mô cơ (là những tế bào nằm thành hàng rào bao quanh tuyến sữa). Khi các tế bào này co sẽ ép vào nang tuyến và đẩy sữa ra ống tuyến giúp bài xuất sữa trên tuyến sữa đang bài tiết.

Chỉ định

• Oxytocin dùng làm thuốc kích đẻ và gây đẻ non.
• Oxytocin giúp co hồi và cầm máu tử cung sau đẻ.
• Giúp kích thích tiết sữa sau đẻ.

HORMON CHỐNG BÀI NIỆU (ADH, VASOPRESSIN)

Các chuyên gia Cao đẳng Y Sài Gòn cho biết Hormon này có 2 tác dụng:

• Giúp chống bài niệu (Anti Diuretic Hormon), gọi tắt là ADH.
• Giúp co mạch (Vasopressin).

Do đó có 2 tên: ADH và vasopressin. Tên thường gọi là ADH. ADH được thuỳ sau tuyến yên bài tiết ra. Trong cơ thể cũng bị phá huỷ bởi peptidase nên thời gian tác dụng ngắn (30 phút – 2 giờ).

Tác dụng

• Giúp điều hoà tái hấp thu nước ở ống lượn xa và co cơ trơn mạch máu, trong đó tác dụng trên chuyển hoá nước là tác dụng chính. Cơ chế tác dụng chủ yếu là do giải phóng enzym hyaluzonidase làm tăng tái hấp thu nước và chống bài niệu.
• Tác dụng trên cơ trơn chỉ thể hiện rõ khi dùng liều rất cao (hàng trăm lần so với liều chống bài niệu): gây co cơ trơn mao mạch và động mạch, cơ trơn dạ dày, ruột và tử cung. Tử cung không có thai hoặc có thai ở giai đoạn đầu nhạy cảm với vasopressin hơn Oxytocin.

Chỉ định

Điều trị bệnh đái tháo nhạt.

Trên đây là những thông tin về hormon tuyến yên mà các chuyên gia Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn đã tổng hợp và chia sẻ cụ thể đến bạn đọc.