Những chia sẻ từ B.s Trường Dược Sài Gòn về bệnh ám ảnh chuyên biệt

Thuật ngữ “sự ám ảnh” được dùng để diễn tả một nhóm các triệu chứng lo lắng hoảng sợ gây ra bởi một số sự vật hoặc các tình huống nhất định. Nhóm triệu chứng này thường gặp ở căn bệnh ám ảnh chuyên biệt

• Điều dưỡng SG chia sẻ những ảnh hưởng từ tiếng ồn tới thai nhi
• Tìm hiểu về bệnh rối loạn tiền đình cùng chuyên gia điều dưỡng Sài Gòn
• Cùng Điều dưỡng Sài Gòn tìm hiểu về hội chứng thận hư

Hãy cùng các bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu về bệnh ám ảnh chuyên biệt qua bài viết sau đây!

BỆNH ÁM ẢNH CHUYÊN BIỆT LÀ GÌ?

Bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết, ám ảnh chuyên biệt, trước đây còn được gọi là ám ảnh đơn giản, là sự lo sợ kéo dài và vô lý gây ra do sự hiện diện hoặc suy nghĩ về một sự vật hoặc tình huống cụ thể, nhưng thường trong thực tế lại rất ít hoặc không gây nguy hiểm.

Khi tiếp xúc với các sự vật hoặc tình huống này, bệnh nhân sẽ ngay lập tức phản ứng lại. Tình huống này có thể khiến họ phải chịu đựng sự lo lắng cùng cực (sự hoảng loạn) hoặc cố gắng lẩn tránh sự vật hoặc tình huống đó.

Sự đau khổ liên quan đến chứng ám ảnh và nhu cầu lẩn tránh các sự vật hoặc tình huống gây ám ảnh có thể gây trở ngại đáng kể đến khả năng hoạt động của người bệnh. Người trưởng thành có chứng ám ảnh chuyên biệt nhận ra sự sợ hãi này là quá mức hoặc bất hợp lý, tuy nhiên lại không thể vượt qua nó. Một người có thể bị nhiều hơn một ám ảnh chuyên biệt.

Có nhiều loại ám ảnh chuyên biệt khác nhau, dựa trên sự vật hoặc tình huống gây ra sự sợ hãi, bao gồm:

• Ám ảnh sợ động vật: Ví dụ như sợ chó, rắn, côn trùng, hoặc chuột. Ám ảnh sợ động vật là những nỗi sợ hãi đặc trưng nhất của ám ảnh chuyên biệt.
• Ám ảnh tình huống: Liên quan đến sự lo sợ các tình huống cụ thể, chẳng hạn như bay, di chuyển bằng xe hơi hoặc những phương tiện giao thông công cộng, lái xe, băng qua cầu hoặc trong đường hầm, hoặc ở nơi kín, giống như thang máy.
• Ám ảnh môi trường tự nhiên: Ví dụ bao gồm sợ bão, độ cao, hoặc nước.
• Ám ảnh do vết thương – tiêm chích – máu: Liên quan đến nỗi sợ bị thương, thấy máu hoặc các thủ thuật y tế xâm lấn, chẳng hạn như lấy máu để xét nghiệm hoặc tiêm chích.
• Những nỗi ám ảnh khác: Chúng bao gồm nỗi sợ té ngã, sợ âm thanh lớn, và sợ các nhân vật cải trang, chẳng hạn như chú hề.

NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH ÁM ẢNH CHUYÊN BIỆT

Nguyên nhân chính xác của bệnh ám ảnh chuyên biệt hiện chưa được xác định rõ, nhưng dường như có sự liên quan giữa ám ảnh của người mắc và chấn thương đã trải qua hoặc trải nghiệm có ảnh hưởng tiêu cực đến cá nhân đó.

Ví dụ, một người đã trải qua sự khiếp sợ qua hoặc bị đe dọa bởi một con vật, chẳng hạn như một cuộc tấn công hoặc bị cắn, có thể phát triển thành ám ảnh chuyên biệt. Chứng kiến những người khác trải qua một sự kiện chấn thương với sự tổn hại hoặc sợ hãi cực độ cũng có thể gây ra nỗi ám ảnh chuyên biệt, như là một cách có thể tiếp nhận thông tin hoặc những cảnh báo lặp lại về các tình huống nguy hiểm hoặc động vật.

Sự sợ hãi cũng có thể học từ người khác. Một đứa trẻ có cha mẹ phản ứng với sự sợ hãi và lo lắng đối với một số sự vật hoặc tình huống nhất định cũng có thể phản ứng lo sợ với những điều đó.

TRIỆU CHỨNG THƯỜNG GẶP CỦA BỆNH ÁM ẢNH CHUYÊN BIỆT

Theo bác sĩ giảng viên lớp Văn bằng 2 Cao đẳng Dược Sài Gòn, các triệu chứng của bệnh ám ảnh chuyên biệt có thể bao gồm:

• Sự sợ hãi quá mức hoặc vô lý về một sự vật hoặc tình huống cụ thể
• Lẩn tránh sự vật hoặc tình huống gây ra sự ám ảnh hoặc chịu đựng chúng một cách hết sức đau khổ
• Các triệu chứng thể chất của sự lo lắng hoặc cơn hoảng loạn, chẳng hạn như tim đập mạnh, buồn nôn hoặc tiêu chảy, vã mồ hôi, run sợ hoặc run rẩy, tê hoặc châm chích, có vấn đề khi hít thở (khó thở), chóng mặt hoặc cảm thấy lâng lâng, cảm giác như nghẹt thở
• Lo lắng trước khi sự việc xảy ra, liên quan đến việc lo lắng trước thời điểm xảy ra các tình huống nhất định hoặc trước khi tiếp xúc với các sự vật mà gây ám ảnh cho bạn; ví dụ như một người sợ chó có thể trở nên lo lắng khi đi dạo vì họ có thể đột nhiên bắt gặp một con chó trên đường.

Trẻ em có chứng ám ảnh chuyên biệt thường hay biểu hiện bằng sự lo lắng bằng cách khóc, quấn lấy cha mẹ, hoặc giận dữ. Do đó các bậc phụ huynh nếu quan sát nhận thấy, hãy trấn an trẻ và tìm các biện pháp giúp đỡ trẻ tùy theo mức độ nặng của ám ảnh.

PHƯƠNG PHÁP ĐƯỢC ÁP DỤNG ĐỂ ĐIỀU TRỊ BỆNH ÁM ẢNH CHUYÊN BIỆT

Điều trị chứng ám ảnh chuyên biệt có thể bao gồm đơn trị liệu hoặc kết hợp các phương pháp điều trị của:

• Liệu pháp nhận thức hành vi: Tâm lý trị liệu là nền tảng để điều trị chứng ám ảnh chuyên biệt. Điều trị thường bao gồm một loại liệu pháp nhận thức hành vi, còn được gọi là sự mất cảm thụ hệ thống hoặc liệu pháp tiếp xúc và ngăn chặn phản hồi (ERP), trong đó bệnh nhân được phơi nhiễm từ từ với những gì khiến họ hoảng sợ cho đến khi nỗi sợ hãi bắt đầu biến mất.
• Thuốc: Đối với các chứng ám ảnh tình huống gây lo lắng dữ dội, tạm thời (ví dụ như sợ khi bay), thuốc ngủ tác dụng ngắn (thuốc ngủ) có thể được kê toa vào những lúc cần thiết để giảm bớt sự lo lắng trước khi tình huống xảy ra. Trừ khi ám ảnh kèm theo các tình trạng khác như trầm cảm hoặc rối loạn hoảng sợ, thuốc tác dụng kéo dài hoặc thuốc hàng ngày không được phép sử dụng. Thỉnh thoảng, thuốc chống trầm cảm serotonergic có thể có giá trị đối với một số bệnh nhân. Gần đây, các loại thuốc huyết áp thông thường được gọi là thuốc chẹn beta đã được sử dụng để điều trị chứng lo âu liên quan đến ám ảnh chuyên biệt.
• Các kỹ thuật thư giãn, như hít thở sâu, cũng có thể giúp làm giảm các triệu chứng lo lắng.

Trên đây là những chia sẻ từ bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn về bệnh ám ảnh chuyên biệt