Mất nước do tiêu chảy là tình trạng hết sức nguy hiểm ở trẻ nhỏ, lo nước chiếm khoảng 70% trọng lượng cơ thể. Vậy có biện pháp nào để điều trị tình trạng này ở trẻ?
- Chuyên gia Cao đẳng Điều dưỡng Sài Gòn chia sẻ về bệnh Trĩ
- Chuyên gia Cao đẳng Điều dưỡng Sài Gòn chia sẽ về bệnh dại
- Điều dưỡng Sài Gòn tư vấn bệnh vẩy nến và phác đồ điều trị
Hãy theo dõi bài viết sau đây để được các Bác sĩ giảng viên tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tư vấn cụ thể về biện pháp điểu trị mất nước do tiêu chảy ở trẻ nhỏ!
TIÊU CHẢY LÀ GÌ?
Tiêu chảy là triệu chứng có thể xảy ra do rối loạn chức năng tiêu hóa, hấp thu và bài tiết của ống tiêu hoá. Tiêu chảy được xác định khi trẻ đi ngoài phân lỏng, nhiều nước từ 3 lần/ngày trở lên.
Ở trẻ em do chức năng của đại tràng chưa ổn định nên có thể có một số trẻ nhỏ còn bú 2-3 ngày mới đi ngoài 1 lần phân rắn và một số trẻ khác thì đi ngoài từ 5-8 lần/ ngày, mỗi lần đi ra một ít phân, mềm hoặc hơi lỏng vẫn là bình thường. Vì vậy khi muốn xác định xem trẻ có bị tiêu chảy hay không thì điều quan trọng là phải xem xét thêm các yếu tố sau ngoài số lần đi phân trong ngày đó là:
- Tăng số lần đi ngoài đột ngột
- Thay đổi độ đặc, rắn của phân và tăng lượng dịch trong phân
- Thay đổi màu sắc và tính chất phân như phân có nhày hoặc máu
Tiêu chảy có thể xảy ra cấp tính hoặc mãn tính do viêm hoặc không do viêm. Nếu tiêu chảy giới hạn trong thời gian dưới 2 tuần là tiêu chảy cấp còn nếu kéo dài từ 2 tuần trở lên là tiêu chảy kéo dài
VẬY NGUYÊN NHÂN GÌ LẠI GÂY TIÊU CHẢY MẤT NƯỚC Ở TRẺ?
Khi các tác nhân gây tiêu chảy xâm nhập vào đường tiêu hoá sẽ sản xuất ra các độc tố ruột (enterotoxin) kích thích tiết các chất điện giải, xâm lấn trực tiếp và phá huỷ các tế bào biểu mô niêm mạc ruột gây viêm tại ruột và toàn thân. Có thể chia nguyên nhân gây tiêu chảy ra làm 3 nhóm chính:
Do virus
Rotavirus là nguyên nhân gây bệnh hàng đầu ở trẻ em chiếm từ 20-40% tại các nước nhiệt đới và 40-60% tại các nước ôn đới. Bên cạnh đó, một số virus khác gây bệnh tiêu chảy cấp như: Adenovirus, Mocwalkvirus, Coronavirus, Picornavirus.
Do vi khuẩn
Các vi khuẩn phổ biến được liệt kê như sau:
- coli là loại vi khuẩn gây bệnh đứng hàng đầu ở nước ta chiếm 24,9% với đủ cả 5 loại type huyết thanh trong đó nhiều nhất là EAEC 10,5-15%.
- Shigella là loại vi khuẩn đứng hàng thứ hai chiếm tỷ lệ từ 3,8-12,7% trong đó 2 nhóm hay gặp nhất là S. flexneri và S. sonnei(2;4).
- Campylobacter jejuni là loại vi khuẩn đứng hàng thứ ba chiếm tỷ lệ 7-10%
- Salmonella chiếm tỷ lệ thấp từ 0,8-1,3%(2;4).
- Vi khuẩn tả (Vibrio cholerae) thường gây thành dịch lớn rất nguy hiểm
Do ký sinh trùng
Entamoeba histolytica là tác nhân chủ yếu gây bệnh lỵ a mip. Ngoài ra,một số ký sinh trùng như Giardia lamblia và Crypto sporidium cũng gây tiêu chảy.
PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ TIÊU CHẢY MẤT NƯỚC Ở TRẺ
Phác đồ A – Điều trị tiêu chảy tại nhà
Với phác đồ A – Điều trị tiêu chảy tại nhà, bạn cần tuân thủ 3 nguyên tắc điều trị như sau:
Thứ nhất: Cho trẻ uống nhiều dịch hơn bình thường
Cho trẻ uống nhiều dịch hơn bình thường: Tốt nhất là uống Oresol (ORS). Hiện nay, trên thị trường dược phẩm có nhiều loại gói và viên Oresol khác nhau. Có loại pha trong 200ml, có loại pha trong 250 ml, có loại pha trong 1lít nước. Có loại có mùi vị cam hoặc mùi nước dừa cho trẻ dễ uống v.v…Vì vậy cần phải chuẩn bị dụng cụ đong nước cho phù hợp với các hướng dẫn ghi trên gói Oresol. Rửa tay trước khi pha Oresol và sử dụng các dụng cụ sạch để đựng. Dung dịch Oresol đã pha chỉ dùng trong 24 giờ. Khi cho trẻ uống Oresol cần chú ý:
- Với trẻ dưới 2 tuổi cho uống từng thìa nhỏ cách nhau 1-2 phút.
- Trẻ lớn hơn cho uống từng ngụm bằng cốc.
- Nếu trẻ nôn, đợi 10 phút sau đó uống chậm hơn. Ví dụ: cho uống từng thìa cách nhau 2- 3 phút.
Giáo viên giảng dạy Văn bằng 2 Cao đẳng Dược Sài Gòn chia sẻ cách tính liều lượng Oresol của trẻ như sau:
- Trẻ dưới 24 tháng: Lượng ORS uống sau mỗi lần đi ngòai từ 50-100ml. Lượng ORS cần cung cấp để dùng tại nhà 500ml/ngày
- Trẻ 2-10 tuổi: Lượng ORS uống sau mỗi lần đi ngòai từ 100-200ml. Lượng ORS cần cung cấp để dùng tại nhà 1000ml/ngày
- Trẻ 10 tuổi trở lên:. Lượng ORS cần cung cấp để dùng tại nhà 2000ml/ngày
Nếu không có Oresol thì có thể cho trẻ uống nước cháo, nước đun sôi để nguội hoặc các loại nước sạch khác như nước dừa hoặc nước hoa quả tươi khác nhưng không được pha thêm đường. Cần chú ý không cho trẻ uống các loại nước giải khát có đường pha chế sẵn vì sẽ làm trẻ tiêu chảy nhiều hơn
Thứ 2: Tiếp tục cho trẻ ăn
Tiếp tục cho trẻ bú sữa mẹ nếu trẻ còn đang bú mẹ. Nếu trẻ không được bú sữa mẹ thì cho ăn như thường lệ. Thức ăn cần được nấu kỹ hoặc nghiền nhỏ. Nếu trẻ đang uống sữa bột thì nên chuyển sang loại sữa dành riêng cho trẻ tiêu chảy không có đường Lactose như sữa Enfalac Lactofree,…
Thứ 3: Đưa trẻ tới khám lại
Cần đưa trẻ đến khám lại nếu sau 3 ngày không đỡ hoặc có một trong các triệu chứng như: đi ngoài nhiều lần hơn, phân nhiều nước, nôn liên tục, khát nhiều, ăn hoặc uống kém, sốt hoặc có máu trong phân.
Phác đồ B – Điều trị có mất nước
Các trẻ tiêu chảy có mất nước cần được điều trị và chăm sóc tại cơ sở y tế để bù nước và điện giải trong 4 giờ đầu theo bảng sau:
| Tuổi | < 4 tháng | 4-11 th | 12-23 th | 2- 4 tuổi |
5-14 tuổi |
| Cân nặng (kg) | <6 | 6 – <10 | 10 – <12 | 12-19 | 20 trở lên |
| Lượng dịch (ml) | 200-400 | 400-700 | 700-900 | 900-1400 | 1400-2200 |
Cha mẹ nên lưu ý chỉ sử dụng tuổi của bệnh nhân để tính lượng dịch cần bù khi không biết cân nặng. Lượng dung dịch ORS (ml) cũng có thể tính bằng cách nhân trọng lượng cơ thể của bệnh nhân (kg) với 75.
Quan sát trẻ cẩn thận và giúp người mẹ cho trẻ uống ORS. Sau 4 giờ đánh giá lại độ mất nước rồi chọn phác đồ A, B để điều trị tiếp.
Nếu người mẹ cần phải về nhà trước khi kết thúc phác đồ điều trị B:
- Hướng dẫn người mẹ cho trẻ uống hết lượng ORS
- Đưa cho người mẹ số gói ORS đủ để hoàn thành việc bù nước và điều trị thêm 2 ngày như hướng dẫn trong phác đồ A.
- Hướng dẫn người mẹ cách pha dung dịch ORS
- Giải thích cho người mẹ 3 nguyên tắc điều trị trong phác đồ A để điều trị trẻ tại nhà
Trên đây là những thông tin tham khảo về cách xử lý tiêu chảy ở trẻ. Tuy nhiên, khi trẻ có dấu hiệu tiêu chảy cấp bạn nên đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được bác sĩ thăm khám và xử lý kịp thời nhằm tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra ở trẻ.
More from my site
